Zapewnienie organizmowi snu w odpowiedniej ilości jest niezbędne dla jego prawidłowego działania. Brak snu negatywnie wpływa na wszystkie organy ciała. Oczywiście także na mózg. Jak niedobór snu oddziałuje na mózg?
Brak snu a mózg
Prawie połowa Polaków określa siebie jako niewyspanych. Praca, nauka, obowiązki domowe – to wszystko mocno ogranicza liczbę godzin w ciągu dobry, które można przeznaczyć na sen. Niektórzy mówią nawet: „wyśpię się po śmierci”. Brak snu i chroniczne niedosypianie to błąd i duże niebezpieczeństwo dla zdrowia. W tym dla mózgu, dla którego sen jest niezbędny – bowiem brak snu niszczy mózg. Niedobór snu niesie następujące skutki dla mózgu:
Fałszywe wspomnienia
Dr Kimberly Fenn z Michigan State University zbadała ponad 100 studentów, biorąc pod uwagę ich wspomnienia. Mieli oni przyjrzeć się fotografiom i przeczytać tekst zgodny z ich tematyką. Następnie część uczestników udała się na sen bez ograniczeń co do jego długości, część osób mogła przespać maksymalnie 5 godzin, a część nie mogła spać nawet przez moment. Kolejnego dnia Dr Fenn sprawdziła, jak wiele informacji z artykułu oraz zdjęć zapamiętali studenci. Nie dziwi fakt, że najgorsze wyniki miały osoby, które w ogóle nie spały. Jednak ciekawe jest to, że oprócz niezapamiętania wszystkich szczegółów, wymieniali nowe informacje, niepodane w trakcie badania. Na skutek braku snu oraz zmęczenia, mózgi tych osób generowały fałszywe wspomnienia.
Mózg sam się zjada
Długotrwały brak snu powoduje, że mózg „sam się zjada”. Brzmi przerażająco? Takie wnioski wyciągnął Michele Bellesi z Universita Politecnica delle Marche w Ankonie badając myszy. Ich mózgi, tak jak mózg człowieka, zawierają dwa rodzaje komórek glejowych. Dzięki nim usuwane są z mózgu niepotrzebne elementy. Astrocyty likwidują synapsy, czyli połączenia przenoszące w mózgu sygnały nerwowe. Komórki gleju odnajdują w mózgu zbędne komórki. Badania przeprowadzone na myszach wykazały, że u tych wyspanych, komórki oczyszczające mózg ze zbędnych elementów były aktywne tylko w 6%. Natomiast u myszy długotrwale pozbawionych snu, aktywność tych komórek wynosiła nawet 14%. W ten właśnie sposób mózg „zjadał sam siebie”.
Mikrosen
Badacze z kliniki w Glasgow przebadali, jak zachowują się mózgi kierowców ciężarówek, którzy przekraczają czas pracy – a w związku z tym są przemęczeni. Pojawiały się u nich mikrosny, czyli powtarzające się, sekundowe zapadania w sen. Biorąc pod uwagę to, że w tym czasie kierowcy prowadzili ciężarówki, jest to ogromne niebezpieczeństwo dla nich i innych osób będących na drodze. Niestety nie można zapobiec mikrosnom, ponieważ przemęczony i pozbawiony snu mózg domaga się odpoczynku nawet w najmniej sprzyjających i nieodpowiednich warunkach. Dlatego tak ważne jest dbanie o odpowiednią ilość i jakość swojego snu!