Sen jest jedną z podstawowych potrzeb fizjologicznych każdego człowieka. Niestety coraz więcej ludzi cierpi na problemy ze snem. Ty również? W takim razie powinno Cię zainteresować, że dwoma z rodzajów zaburzeń snu są dyssomnia i parasomnia. Brzmią tajemniczo? Już za chwilę przestaną!
Sen reguluje i wpływa na wiele ważnych funkcji organizmu człowieka – między innymi na pracę mózgu czy gospodarkę hormonalną. Zaburzenia snu oddziałują na zdrowie, samopoczucie i sprawność intelektualną. Mogą dotyczyć nieprawidłowego trwania snu lub niepożądanych zachowań w trakcie nocnego odpoczynku.
Klasyfikacja zaburzeń snu
No właśnie, nietypowe zachowania w trakcie snu. Jedną z ich klasyfikacji jest Międzynarodowa Klasyfikacja Zaburzeń Snu (ICSD), w której wyróżnia się wtórne i pierwotne zaburzenia snu. Pierwsze z nich związane są z chorobami układu nerwowego, chorobami somatycznymi lub bywają następstwem wcześniej przyjmowanych substancji chemicznych (leków, używek). Zaburzenia pierwotne dzielą się na wspomniane wyżej dyssomnie i parasomnie.
Czym jest dyssomnia?
Dyssomnia jest zaburzeniem, które polega na nieprawidłowej długości lub jakości snu. Trwa on więc za krótko, za długo bądź ma zaburzony przebieg. Wśród dyssomnii wyróżnia się zaburzenia takie jak:
- Bezsenność – diagnozowana jest wtedy, gdy trudności z zaśnięciem bądź utrzymaniem snu występują częściej niż 3 noce w tygodniu. Jeżeli trwa to dłużej niż miesiąc, mówi się o bezsenności przewlekłej,
- Hipersomnia – to sen, który trwa za długo (powyżej 9 godzin) bądź nadmierna senność w ciągu dnia, pomimo przespanej nocy. Hipersomnia to częsty objaw depresji oraz przyjmowania dużych dawek alkoholu lub leków psychotropowych,
- Zaburzenia rytmu snu i czuwania – występują jako efekt zachwianej pracy wewnętrznego zegara biologicznego,
- Narkolepsja – to choroba, która ma kilka objawów:
- napady senności – ujawniające się jako nagła potrzeba zapadnięcia w sen, co wydarzyć się może w dowolnej sytuacji w trakcie dnia,
- katapleksja – nagły spadek siły mięśni, skutkujący bezwładnością ciała i osunięciem się na ziemię,
- omamy nocne – realistyczne i wyraźne czucie, słyszenie lub widzenie nieistniejących rzeczy podczas snu,
- paraliż senny – uczucie całkowitego paraliżu ciała, jednak przy zachowaniu świadomości. Pojawia się przy zasypianiu lub podczas wybudzania się ze snu.
Co to jest parasomnia?
O parasomnii mówimy wtedy, gdy długość snu jest prawidłowa, ale za to pojawiają się niepożądane zachowania. Są nimi:
- Upojenie przysenne– to uczucie dezorientacji, któremu towarzyszą chwilowy brak kontaktu z otoczeniem, chaotyczne ruchy czy bełkotanie. Występuje zaraz po wybudzeniu się ze snu,
- Lunatyzm– czyli czynności, które następują bez udziału świadomości. To na przykład chodzenie, wstawanie i siadanie na łóżku,
- Lęki nocne– epizody skrajnie nasilonego lęku przerywającego sen. Połączone mogą być z krzykiem, płaczem, próbą ucieczki z sypialni,
- Koszmary senne– niezwykle realistyczne marzenia senne, których treść wywołuje silny lęk i jest pamiętana długo po przebudzeniu.
Zaburzeń snu nigdy nie powinno się bagatelizować. Jeśli zauważasz je u siebie – zgłoś się do lekarza, który zajmie się ich diagnostyką i leczeniem. A my życzymy zdrowych oraz spokojnych nocy i zachęcamy do stosowania zasad higieny snu, która polepsza jakość nocnego odpoczynku. O tym, jak ją wprowadzić do swojej sypialni, napisaliśmy tu.