Lunatykowanie to potoczna nazwa somnambulizmu, czyli zaburzenia snu polegającego na nieświadomej aktywności w czasie snu. Skąd się bierze lunatyzm? Czy z somnambulizmu można się wyleczyć? Sprawdź!
Czym jest lunatyzm?
Słowo lunatyzm pochodzi od łacińskiej nazwy księżyca – luna. Medyczna nazwa tej przypadłości to somnambulizm (z łaciny somnus – sen i ambulus – chodzący). Stąd też inne określenie – chodzenie we śnie.
Schorzenie to dotyczy przede wszystkim dzieci. Cierpi na nie nawet 15% maluchów, ale objawy mijają zwykle po 10 roku życia. Lunatykować mogą też również dorośli.
Somnambulicy wykonują przez sen różne czynności ruchowe, których następnego dnia nie pamiętają. Najczęściej siedzą na łóżku lub chodzą po pokoju. Zdarzają się jednak sytuacje, w których prowadzą normalną rozmowę, ubierają się, a nawet przygotowują posiłki. W skrajnych (i bardzo rzadkich, choć nagłaśnianych) przypadkach lunatyk potrafi wyjść z domu, wspiąć się na okno czy nawet prowadzić samochód. Choć tak naprawdę zdecydowana większość epizodów lunatykowania przebiega spokojnie i ogranicza się do siedzenia na łóżku czy dreptania po sypialni.
Chodzeniu we śnie towarzyszą specyficzne objawy. Lunatycy mogą mieć otwarte oczy, chociaż nie ma z nimi kontaktu. Nie są w tym czasie wrażliwi na bodźce, także te bólowe. Nie reagują na polecenia lub nie odpowiadają z sensem. Mają też charakterystyczne obojętne spojrzenie i twarz przypominającą maskę. Odprowadzeni do łóżka, najczęściej zasypiają bez przeszkód.
Jaka jest przyczyna lunatykowania?
Kiedyś uważano, że somnambulizm to rodzaj choroby psychicznej. Dziś wiemy, że to niegroźne zaburzenie snu. Zdarza się ono wtedy, gdy śpiąca osoba nieprawidłowo przechodzi z fazy snu NREM (fazy wolnych ruchów gałek ocznych) do fazy REM (szybkich ruchów gałek ocznych). Jest uwarunkowane genetycznie, więc jeśli lunatykujesz, masz spore szanse na przekazanie tej przypadłości dzieciom.
Inne czynniki, które zwiększają ryzyko chodzenia we śnie to młody wiek i wiążąca się z tym niedojrzałość układu nerwowego. W przypadku osób dorosłych somnambulizm nasila nadmierne spożywanie alkoholu, kofeiny i środków psychoaktywnych oraz objadanie się przed snem. Tendencje do lunatykowania mają też osoby borykające się z długotrwałym stresem, pracujące na zmiany i przemęczone. Uważać powinni też ci, którzy cierpią na inne zaburzenia snu takie jak bezdech senny.
Czy lunatykowanie się leczy?
Jeśli epizody somnambulizmu dotykają dzieci, zwykle nie poddaje się ich leczeniu. Objawy mijają samoistnie po 10 roku życia.
Jeśli jednak lunatykowanie zdarza się osobom dorosłym, a epizody są tak silne, że stanowią zagrożenie dla zdrowia czy życia, chorych poddaje się leczeniu farmakologicznemu. Konieczna jest wtedy specjalistyczna konsultacja neurologiczna, aby wykluczyć inne choroby jak padaczka czy zaburzenia pracy mózgu. Pomocna bywa psychoterapia, a w ostateczności leki antydepresyjne czy te z grupy benzodiazepin.
Jak postępować z osobą lunatykującą? Lepiej jej nie budzić, ponieważ może to wywołać w niej silny stres. Trzeba spokojnie odprowadzić ją do łóżka i pozwolić naturalnie przejść do fazy REM. Objawy zwykle mijają.
Jak zapobiegać i łagodzić lunatykowanie? Ważna higiena snu
W leczeniu somnambulizmu i łagodzeniu objawów duże znaczenie mają czynniki wpływające na zdrowy sen. Co pomaga na chodzenie we śnie?
- odstawienie alkoholu, kawy i niezdrowego jedzenia, zwłaszcza tuż przed snem;
- wywietrzenie sypialni;
- unikanie sytuacji stresujących;
- rytuały pomagające się wyciszyć przed spaniem – ciepła kąpiel, przyjemna muzyka, używanie olejków zapachowych, spacer itd.
- wygodne łóżko i materac, które będą kluczem do zdrowego i komfortowego snu bez nocnych potów czy budzenia się z uczuciem zimna.
Szczególnie polecamy materace z odpowiednio dobranych pian wysokoelastycznych, a zwłaszcza z pianką Collagen. Wykorzystuje ona dobroczynne właściwości kolagenu. Bardzo dobrze dostosowuje się do kształtu ciała, zapewnia idealne podparcie i równomierne rozłożenie nacisku, co przynosi ulgę kręgosłupowi. Piankę Collagen znajdziesz w materacu Hybrid Collagen produkcji Materasso, który dodatkowo wyróżnia aż siedem stref twardości.
Dobrą propozycją będzie również materac Beauty Collagen. W jego składzie znajdziesz nie tylko piankę Collagen, ale także arktyczną piankę Greengel i łagodzącą stres piankę Lavender.
Zwróć też uwagę na właściwy pokrowiec na materac. Proponujemy pokrowiec Collagen. Znajdziesz go w wymienionych wyżej materacach oraz w modelu Oktagon Diamond Materasso z wysokoelastyczną pianą Black Diamond. Pokrowiec ma w składzie kolagen i selen, które korzystnie wpływają na skórę.